Jean-Yves Auffret, deus Bulad Pestivien

Jean-Yves Auffret, deus Bulad Pestivien

Jean-Yves, bet labourer douar, a gont deomp penaos e veze rannet an douaroù etre ar feurmoù da vare Markiz Kerhoa (Kerouartz), ha penaos e oa bet cheñchet an traou adalek ar bloavezhioù 70.


Testenn e brezhoneg komzet notennet gant Lors Jouin :

Lors : Med just ‘wac’h n’é ket… n’é ket bet stert dit « euh » diski’ galleg ?

Jean-Yves : ‘M eus ket joñj, heñ

Lors : ‘Peus ket joñj ?

Jean-Yves : Beñ nann … nann ‘hat nann nann nann nann nann

Lors : Nann …med…med ho tud é bet ret dê diski galleg mem…

Jean-Yves : A ma zud a gomze galleg heñ

Lors : A ho tud ‘ouie galleg

Jean-Yves : A beñ ya…’naint bet disket galleg ‘bar skol ha ‘oa bet…ma zad ‘oa bet ‘ba’ en Gwengamp ‘bar skol

Lors : Ha set’ ho tud ‘ouie galleg neuhe…

Jean-Yves :Y,a ha brezhoneg

Lors : Ha brezhoneg med memes tra ‘vije kontet brezhoneg ‘bar ger ?

Jean-Yves : Beñ ya

Lors : Ha pas galleg… neubeutoc’h…

Jean-Yves : Pfff pas… pas… pas d’am joñj … nann nann

Lors : Petram’ goude matrehe

Jean-Yves : Komz’t komzet ‘vi’e galleg oa’ez ‘wac’h …med ar brezhoneg ‘oa ‘oa ar yezh, koa

Lors : Ya ya

Jean-Yves : Ya ya

Lors : Hag ga’ ‘n amezeien e …

Jean-Yves : O beñ e brezhoneg ya

Lors : Mem’ mod koa

Jean-Yves : O ya …ya ya ya ya ya ya

Lors : Hag ar feurm… ur feurm vihan

Jean-Yves : Oppfff pé ‘oa …pé ‘na komer’t ma zad kozh deus Trujoly (Troñjoly – skritur gozh = Traou Joliff) ‘oa, me gav din, ‘oa tr’-ugent devezh-arad

Lors : Tri-ugent

Jean-Yves : Tri-ugent « trente hectares » ya ha ‘oa bet partajet etre … ‘tre ma zad ha’ e vreur … pugur eon ‘oa i-heun… ‘na bet ugent devezh-arad …ha ma zad ‘na bet daou-ugent …ha goud’ mi ‘ma adtapet nê toud ‘sames

Lors : Toud ‘sames ?

Jean-Yves : Ya ya ya ya … honn’z ‘oa ur feurm d’ar Markiz Kerhoa (Kerouartz )… ar Markiz Kerhoa ‘na un toullad feurmioù ‘ba in Bulad ha ka’i tout nivoaint memes kont douar … memes kont … tri-ugent devezh-arad apeu… ka’i tout

Lors : A bon !

Jean-Yves : A ya ya ya

Lors : Ha ze ‘oa

Jean-Yves : A beñ mé ‘oaran ket peseurt mod ‘giz-se med Bodeyo (Bodelio) ‘oa ‘giz-ze… Keravel, Kerlu, Kernalegenn…

Lors : Ya

Jean-Yves : Feurmioù bras ‘nivoa ‘wac’h apeupre ‘ba memes …memes kont koa

Lors : Memes kont ?

Jean-Yves : Ya

Lors : Ha ‘ba(r) memes takad ?

Jean-Yves : Heñ … o nann nann nann nann, ‘ba pep pep korn d’ar barrouz !

Lors : A ya … set’ a’ mod-se ‘oa kont

Jean-Yves : Ya ya

Lors : Ha set’ … « euh » pé é bet kistion prena… bon feurm ho tad, neun ha feurm ho yontr…

Jean-Yves : Ya ya ya

Lors : Ho yontr ‘oa chomet paotr yaouank kozh ?

Jean-Yves : Ya

Lors : Set’ ‘peus bet prenet toud an douaroù

Jean-Yves : ‘M eus ket beñ nann ‘met feurm’t nê toud koa

Lors : Feurmet nê tout ?

Jean-Yves : Ya ha adlaket nê tout ‘sames koa

Lors : Ya ya ya hag…

Jean-Yves : Hag me ‘m eus choñj pugur ‘ma … prest goud’ ‘oamp chomet hon-daou da zerc’hen an douar’ ene…’oa ‘oa bet komañs’t ar Markiz da werzo … pé i vab-kaer … da werzo … da werzo tier-feurm … serten feurmioù … an tier

Lors : An tier

Jean-Yves : Ya an tier hag… mé ‘oa bet… bet goule’t ga ‘n noter pet’a ‘zo kaoz ‘ba’z Trujoly ‘neus ket goullet ganin preno… preno an tier koa… ha ‘nivoa lar’t…’nivoa lar’t ar respont ‘oa din ‘oa ‘hont da zerc’hen… da zerc’hen un neubeud feurmioù gant an tier ‘giz-se da adtapout douar ha adstago douar ‘r re all deus ‘re-se koa

Lors : A dija brasaat…

Jean-Yves : Ya ya ya kar ‘n ‘or werz’ an tier, i frejoù ‘h ae kuit …’vije ket toennoù na mann ebet da ado’r kin heñ

Lors : A gwir é

Jean-Yves : Ha ‘werze ket nê ker heñ

Lors : A nann

Jean-Yves : A nann nann nann ‘vijent ket gwerzet ker ha ‘giz-se ‘chome an douar pé aïé (arrïe) an douar lib ‘vije adstaget deus du-ma’ pé ‘lec’h all ‘zo bet g’aet ‘giz-se

Lors : Ya ya

Jean-Yves : Med kuit da… ha i frejoù … i frejoù ‘h ae kuit koa…

Lors : Ya ya ya

Jean-Yves : Ya ya ha mi ‘ma goullet gantañ hag-eñ …hag e ‘na respont’t din-me… nann nann ‘zerc’han neubeud ‘giz-se da adstaga’ an douaroù a aïche (arrije) lib dionte med … med ‘benn ar fin ‘neus ket bet gwerzhet na mann ebet goude …nann nann

Lors : Set’ ‘benn ar fin ‘peus ket gallet prena’…

Jean-Yves : Nann nann nann nann ha goud’ ‘oa aï dive’et … ze ‘oa mad d’o’r pé ‘oan ‘komañs…

Lors : Ya

Jean-Yves : Med n’é ket aï war-bouez tri pé be’r ‘lâ d’achui’ ‘h ez da brena’ douar !

Lors : Nann

Jean-Yves : Beñ nann

Lors : Nann nann nann nann nann … hag deb’oe an douar ‘zo… ‘zo… ‘zo…’zo dañ papred petram’…

Jean-Yves : Ya an douar …o med goud’ pé ‘ma achuet ahe ‘oa bet ur …un taol fentus ‘wac’h ‘ba Bulad amañ ‘c’hi’-ma’ ur … « promoteur immobilier » ‘vé graet deus sé ‘na prenet pemzek kant devezh-arad douar ‘ba in Bulad …tout an douar ‘nivoa feurmet …tout an douar ‘nivoa ar Markiz ‘ba ‘n Bulad

Lors : ‘Zo …’zo bet…’zo bet prenet… ?

Jean-Yves : Ya ar Markiz pé i vab-kaer med …’na bet graet ur GFA ( Groupement Foncier Agricole ) ha tout an douar…tout an douar ‘nivoaint ahe ‘giz-se ‘oa …’oa ‘ba ‘r GFA … ga’ bon pemp pé c’hwec’h feurm ‘oa med goud’ neuhen pé … ar Markiz ‘oa ket bé’ kin… o nann … hag neun… GFA… ur GFA ‘vé gwerzhet ‘giz-se d’an hini ‘ta da breno ‘neñ koa… ‘r re… ‘r re ‘zo ‘ba ‘r stal… neuint mann ebet da lar’t nag ar SAFER na mann ebet koa hag e oa deut… deut ur pezh « promoteur » da breno tout ‘sames koa

Lors : Med deus pelec’h ‘oa deut ?

Jean-Yves : Deus pelec’h o deus… me ‘oaran ket pelec’h ‘oa ‘chom med ‘peus ket bet gwel’t ze ‘ba… peseurt hano ‘ta …Cadoudal … Gilles Cadoudal !

Lors : Gilles Cadoudal ?

Jean-Yves : Ya « euh, merde » pesa’…

Lors : Peseurt parrouz

Jean-Yves : O deus kost’

Lors : ‘kost’ Gwengamp pé…

Jean-Yves : Lanrodeg matren…

Lors : Sant-Brieg ‘michañs a ya

Jean-Yves : Hag eñ ‘nivoa dija ‘ba ‘ba’z Plerin ahe ‘zo ur sakre …pezh mell sakre pas « lotissement » med…med…med « immeuble »

Lors : Ya ya, dañ, dañ è ?

Jean-Yves : ‘oa deñ, ya ya ya ya ya ya

Lors : A ya

Jean-Yves : Hag eñ… peseurt hano… ‘m eus ket joñj peseurt hano kin oa i…

Lors : Nann med bon …

Jean-Yves : Ha… in partoud…’ba v\Frañs tout ‘nivoa… ha ‘benn ar fin gant « 2008, la crise de 2008 » aet ‘r stal a-blad

Lors : A bon

Jean-Yves : A ya ya ‘na lipet tout i stal

Lors : Ha setu…

Jean-Yves : Med ar re-se ‘zo digourdi ‘wac’h ar re-he ‘lipa o stal med ‘lak a-goste’ koa

Lors : A

Jean-Yves : Ya ya n’é ket ‘vel ur pokez… pokez (paour-kaezh) bihan ‘vel ‘oan-mi … ma lipez da stal a ‘feus mann ‘bet kin kichenn ar re-se ‘oar « hé ho ! » ha neuhe ‘vé depozet ar « bilan », ‘oarez ‘wac’h

Lors : Ha peseurt mod ‘neus graet neun… depozet ar « bilan » ha… ?

Jean-Yves : Ha goud’ ‘nivoa adgwerzh’t ar re-se… i zouar… i douar d’un all

Lors : A setu ‘benn ar fin ‘neus ket kollet kement-se

Jean-Yves : Oppff ‘gav ket din heñ, o nann nann nann nann nann kar bet m’eus bet gwel’t neñ goud’ ‘ba bourk hag ‘h ae mad e jeu ‘vid d’af’-ze heñ

Lors : A ya ya … ya un difers ‘tre …’zo ‘tre an haïn’ (heni) bihan hag an haïn (heni) bras

Jean-Yves : Ya ya ya ya ya ya

Lors : Ya ha sertanamant pugur ‘oa ‘r GFA

Jean-Yves : Beñ ya gante… gante ‘yeont d’un all goud’ c’hoazh ma ‘vé’ heñ… ha n’eus kad den ebet da lar’t mann ebet koa

Lors : Beñ nann kar lezennoù ‘zo…

Jean-Yves : Lezennoù ‘zo ‘giz-se koa

Lors : Disheñvel ‘lec’h ‘lec’h lar’t …’vel ‘oas ‘lar’t …pugur bihan a’ mod-se ma gollez da jeu

Jean-Yves : Beñ ya ya


Testenn e brezhoneg skrivet adlennet gant Francis Favereau :

Lors : Mes just a-walc’h n’eo ket… n’eo ket bet start dit « euh » deskiñ galleg ?

Jean-Yves : ‘M eus ket soñj heñ

Lors : ‘Peus ket soñj ?

Jean-Yves : Beñ nann… nann’vat, nann nann nann nann nann

Lors : Nann mes… mes ho tud eo bet ret dezhe deskiñ galleg memes…

Jean-Yves : A ma zud a gomze galleg heñ…

Lors : A ho tud a ouie galleg ?

Jean-Yves : A beñ ya… o doa bet desket galleg e-barzh ar skol hag e oa bet… ma zad a oa e-barzh en Gwengamp er skol

Lors : Ha setu ho tud a ouie galleg neuze…

Jean-Yves : Ya, ha brezhoneg

Lors : Ha brezhoneg mes memes tra e veze kontet brezhoneg e-barzh ar gêr?

Jean-Yves : Beñ ya

Lors : Ha pas galleg… nebeutoc’h

Jean-Yves : Pfff pas… pas… pas d’am soñj nann nann

Lors : Peotramant goude marteze

Jean-Yves : Komzet komzet e veze galleg, a oarez a-walc’h… mes mes ar brezhoneg a oa… a oa ar yezh koa

Lors : Ya ya

Jean-Yves : Ya ya

Lors : Ha gant an amezeien e…

Jean-Yves : O beñ e brezhoneg ya

Lors : Memes mod koa

Jean-Yves : O ya… ya ya ya ya ya ya

Lors : Hag ar feurm… ur feurm vihan

Jean-Yves : Oppfff pa oa… pa ‘n doa kemeret ma zad kozh diouzh Trujoly

[Tronjoly – skritur gozh = Traou joliff ]e oa, me a gav din… e oa tri-ugent devezh-arat

Lors : Tri-ugent ?

Jean-Yves : Tri-ugent « trente hectares » ya hag e oa bet partajet etre… etre ma zad hag e vreur peogwir eñ a oa e-unan… en doa bet ugent devezh-arat… ha ma zad en doa bet daou-ugent… ha goude me ‘moa adtapet anezhe tout asambles

Lors : Tout asambles ?

Jean-Yves : Ya ya ya ya… honnezh a oa ur feurm d’ar markiz Keroua’ ( Kerouartz)… ar markiz Keroua’ en doa un toullad feurmioù e-barzh e Bulad ha kazi tout o devoa memes kont douar … memes kont… tri-ugent devezh-arat apeu… kazi tout

Lors : A bon

Jean-Yves : A ya ya ya

Lors : Ha se a oa

Jean-Yves : A beñ me ne oaran ket peseurt mod e-giz-se mes Bodeyo (Bodelio) a oa e-giz-se… Keravel… Kerlu… Kernalegenn

Lors : Ya

Jean-Yves : Feurmioù bras o devoa a-walc’h apeupre e-barzh memes… memes kont koa

Lors : Memes kont ?

Jean-Yves : Ya

Lors : Hag e-barzh ar memes takad ?

Jean-Yves : Heñ… o nann nann nann nann e-barzh pep… pep korn d’ar (deus ar) barrez

Lors : A ya… setu a’ mod-se e oa kont…

Jean-Yves : Ya ya

Lors : Ha setu… pa eo bet kistion prenañ… bon feurm ho tad neuze ha feurm hoc’h eontr

Jean-Yves : Ya… ya ya

Lors : Ho eontr a oa chomet paotr yaouank kozh ?

Jean-Yves : Ya

Lors : Setu ho peus bet prenet tout an douaroù

Jean-Yves : ‘M eus ket beñ nann met feurmet anezhe tout koa

Lors : Feurmet anezhe tout

Jean-Yves : Hag adlakaet anezhe tout asambles koa

Lors : Ya ya ya hag…

Jean-Yves : Hag me am eus soñj peogwir am boa… prest goude e oamp chomet hon-daou da zalc’hen an douar eno… e oa… e oa bet komañset ar markiz da werzhañ… pe e vab-kaer… da werzhañ… da werzhañ tier feurm… serten feurmioù… an tier

Lors : An tier…

Jean-Yves : Ya an tier hag… me a oa bet… bet… goulennet gant an noter… petra a zo kaoz e-barzh Trujoly (Tronjoly ) n’en deus ket goulennet ganin prenañ… prenañ an tier koa… hag en devoa lâret… en devoa lâret… ar respont en devoa roet din… e oa o vont da zalc’hen… da zalc’hen un nebeut feurmioù gant an tier e-giz-se da adtapout douar hag adstagañ douar ar re all diouzh ar re-se koa

Lors : A dija brasaat…

Jean-Yves : Ya ya ya kar en ur werzhañ an tier, e frejoù a yae kuit… ne veze ket toennoù na mann ebet da adober ken heñ…

Lors : A gwir eo !

Jean-Yves : Ha ne werzhe ket anezhe ker heñ

Lors : A nann

Jean-Yves : A nann nann nann, ne vezent ket gwerzhet ker hag e-giz-se e chome an douar pa errue an douar lib’ (dieub) e veze adstaget diouzh… du-mañ pe lec’h all a zo bet graet e-giz-se

Lors : Ya ya

Jean-Yves : Mes kuit da… hag e frejoù… e frejoù a yae kuit koa

Lors : Ya ya ya

Jean-Yves : Ya ya ha me ‘m boa goulennet gantañ hag-eñ… hag en doa respontet din-me… nann nann… a zalc’han un nebeut e-giz-se da adstagañ an douaroù a erruje lib’ (dieub) dioute… mes a-benn ar fin n’en deus ket bet gwerzhet na mann ebet goude… nann nann

Lors : Setu a-benn ar fin ‘peus ket gallet prenañ…

Jean-Yves : Nann nann nann nann, ha goude e oa re diwezhat… se a oa mat d’ober pa oan o komañs

Lors : Ya

Jean-Yves : Mes n’eo ket erru war-bouez tri pe bevar bloaz d’echuiñ ec’h ez da brenañ douar…

Lors : Nann

Jean-Yves : Beñ nann

Lors : Nann nann nann nann nann… ha dibaoe an douar a zo… a zo… a zo… a zo dezhañ bepred peotramant…

Jean-Yves : Ya an douar… mes goude pa ‘m boa echuet aze e oa bet ur… un taol fentus a-walc’h e-barzh Bulad amañ ar c’hiz-mañ ur « promoteur immobilier » a vez graet deus se en doa prenet pemzek kant devezh-arat douar e-barzh e Bulad… tout an douar en devoa feurmet… tout an douar en devoa ar markiz e-barzh e Bulad…

Lors : A zo… a zo bet… a zo bet prenet…

Jean-Yves : Ya ar markiz pe e vab-kaer met… en doa bet graet ur G.F.A ( Groupement Foncier Agricole) ha tout an douar… tout an douar o devoa aze e-giz-se a oa… a oa e-barzh ar G.F.A koa… bon… pemp pe c’hwec’h feurm a oa mes goude neuze pa… ar markiz ‘oa ket bev ken… o nann… ha neuze… ur G.F.A… ur G.F.A a vez gwerzhet e-giz-se d’an hini a deu da brenañ anezhañ koa ar re… ar re a zo e-barzh ar feurm… n’o deus mann ebet da lâret nag ar S.A.F.E.R na mann ebet koa hag e oa deuet… ur pezh « promoteur » e-giz-se da brenañ tout asambles koa

Lors : Mes eus pelec’h e oa deuet ?

Jean-Yves : Eus pelec’h… o deus… me ne oaran ket e pelec’h e oa o chom mes n’az peus ket gwelet se e-barzh… peseurt anv eta… ? Cadoudal… Gilles Cadoudal

Lors : Gilles Cadoudal ?

Jean-Yves : Ya « euh merde » peseurt…

Lors : Deus peseurt parrez ?

Jean-Yves : O deus kostez…

Lors : Deus kostez Gwengamp pe…

Jean-Yves : Lanrodeg marteze…

Lors : Sant-Brieg emichañs a ya

Jean-Yves : Hag eñ en devoa dija e-barzh… e-barzh Plerin aze a zo ur sakre… pezh mell sakre pas « lotissement » mes… mes… mes « immeuble »

Lors : Ya ya dezhañ dezhañ ivez…

Jean-Yves : A oa dezhañ ya ya ya ya ya ya

Lors : A ya

Jean-Yves : Hag eñ… peseurt anv… ‘m eus ket soñj peseurt anv ken e oa e…

Lors : Nann mes bon…

Jean-Yves : Hag e partout…e-barzh Frañs tout en devoa traoù… hag a-benn ar fin gant « 2008, la crise de 2008 (subprimes en Amerik) » aet ar stal a-blad

Lors : A bon

Jean-Yves : A ya ya en doa lipet tout e stal

Lors : Ha setu

Jean-Yves : Mes ar re-se a zo digourdi a-walc’h… ar re-se a lip o stal mes a lak a-gostez koa

Lors : A

Jean-Yves : Ya ya n’eo ket evel ur paour-kaezh… paour-kaezh bihan evel e oan-me… ma lipez da stal n’az peus mann ebet ken… e-kichen ar re-se a oar « Hé ho ! » ha neuze e vez depozet ar « bilan », a oarez a-walc’h

Lors : Ha peseurt mod en deus graet neuze… depozet ar « bilan » ha…

Jean-Yves : Ha goude en devoa adgwerzhet ar re-se… e zouar… an douar zo d’unan all

Lors : Ha setu a-benn ar fin n’en deus ket kollet kement-se

Jean-Yves : Oppff ne gav ket din heñ, o nann nann nann nann nann, kar bet ‘m eus gwelet anezhañ goude e-barzh ar bourk hag ec’h ae mat e jeu evit afer-se heñ

Lors : A ya ya… un diferañs etre… a zo etre an hini bihan hag an hini bras

Jean-Yves : Ya ya ya ya…ya ya

Lors : Ya ha sertenamant peogwir e oa ur GFA

Jean-Yves : Beñ ya gante… gante ec’h eont d’unan all goude c’hoazh ma vez… heñ… ne vez kat den ebet da lâret mann ebet koa

Lors : Beñ nann peogwir lezennoù a zo

Jean-Yves : Lezennoù a zo e-giz-se koa

Lors : Disheñvel e-lec’h… e-lec’h lâret… evel e oas o lâret… peogwir bihan e-mod-se mar kollez da jeu

Jean-Yves : Beñ ya ya